Passend onderwijs: de theorie en de complexe praktijk

In Nederland is de kwaliteit van het onderwijs bijzonder hoog. Ook het percentage kinderen en jongeren dat daadwerkelijk onderwijs geniet is – zeker wanneer we dit wereldwijd bekijken – uitzonderlijk hoog te noemen. Nu mag dat op zich ook wel. Nederland ziet zichzelf (terecht) als een vooruitstrevend land waar persoonlijke ontwikkeling van de inwoners hoog in het vaandel staat.  Dat zien we onder meer terug in het feit dat er is afgesproken dat elk kind onderwijs moet ontvangen dat is toegesneden op de specifieke behoefte van het betreffende kind. Het zogenaamde passend onderwijs.

Passend onderwijs aanbieden

Passend onderwijs aanbieden aan scholieren die dat nodig hebben is in Nederland een wettelijk vastgelegde verplichting voor scholen. Scholen hebben namelijk een zogenaamde “zorgplicht”. Deze zorgplicht houdt concreet in dat kinderen met een ondersteuningsbehoefte altijd een plek krijgen op de school van eigen keuze. Mocht dit vanwege de specifieke behoefte niet mogelijk zijn dan moet een school zorgen voor een alternatief in de vorm van een school die de benodigde begeleiding wél kan bieden. Deze doorverwijzing moet plaatsvinden in overleg met de ouders/verzorgers van het betreffende kind. Mocht er geen reguliere school zijn die genoeg ondersteuning kan bieden dan moet er voor het kind een plek gezocht worden op een school voor speciaal onderwijs. Om dit zo soepel mogelijk te laten verlopen wordt er door de scholen in een samenwerkingsverband een ondersteuningsplan opgesteld.

De praktijk is soms weerbarstig

Op papier ziet het er allemaal behoorlijk goed uit. Ook in de praktijk werkt deze aanpak in de meeste gevallen goed. Toch komen er nog regelmatig situaties voor waarin een kind met een ondersteuningsbehoefte niet de juiste vorm van passend onderwijs aangeboden krijgt. In dat geval is de kans groot dat een kind uiteindelijk langdurig niet naar school gaat. Recente cijfers die door minister Slob (Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs) bekend werden gemaakt lieten zien dat er in het schooljaar 2016/2017 meer dan 4000 leerlingen als “thuiszitters” werden gekwalificeerd. Een thuiszitter is een kind (of jongere) dat meer dan drie maanden geen onderwijs volgt. In het kader van de Wet Passend Onderwijs zou dit natuurlijk niet moeten kunnen. Dat gezegd hebbende is het tegelijkertijd wel goed om ons te realiseren dat de kinderen die in deze groep vallen vaak met (een combinatie van) uiterst complexe problematiek te kampen hebben. Op dit moment blijkt in de praktijk simpelweg dat jeugdzorg en onderwijsinstellingen voor deze groep de benodigde samenwerking (nog) niet in huis hebben.

Het Thuiszitterspact

Om ervoor te zorgen dat Passend onderwijs voor elk kind (dus ook voor de “thuiszitters”) voorhanden is werd in de zomer van 2016 het Thuiszitterspact ondertekend. Marc Dullaert – voormalig Kinderombudsman – is toen aangesteld als aanjager. Het doel van het pact is om ervoor te zorgen dat in 2020 geen enkel kind langer dan drie maanden thuiszit. Hij constateert dat er op veel fronten al veel vooruitgang is geboekt. Daar waar het nog niet goed gaat heeft dit volgens Dullaert meestal niet te maken met onwil of onverschilligheid, maar met name aan een haperende regie of een gebrekkig overzicht.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.